Dag van de Logopedie vraagt aandacht voor ‘Ondersteunde communicatie’

Met Ondersteunde Communicatie geeft de logopedist iedereen een stem

Niet of nauwelijks kunnen spreken, betekent niet dat je niets te zeggen hebt. Ook de ruim half miljoen kinderen en volwassenen in Nederland die zich via spraak niet (meer) kunnen uitdrukken, hebben behoefte om te communiceren. Door andere communicatiemiddelen en 

–vormen te gebruiken, kunnen zij zich toch uiten. Veel mensen weten niet dat de logopedist daarbij kan helpen. Daarom staat de Dag van de Logopedie op 6 maart 2018 in het teken van Ondersteunde Communicatie (OC).  

Een man met ernstige afasie kan na een training door de logopedist via een spraakcomputer weer communiceren met zijn vrouw. Een 6-jarige jongen met het syndroom van Down die moeilijk verstaanbaar spreekt, leert van de logopedist om ondersteunende gebaren te gebruiken zodat zijn omgeving hem beter begrijpt. Met de intensieve begeleiding door een logopedist kunnen een peuter met ernstige meervoudige beperkingen en haar ouders, met behulp van een oogbestuurde spraakcomputer met pictogrammen, elkaar duidelijk maken wat zij met en van elkaar willen.

Ondersteunde Communicatie

Bovenstaande voorbeelden laten de waarde zien die ‘Ondersteunde Communicatie’ (OC) kan hebben voor mensen die niet of nauwelijks kunnen spreken. ‘OC geeft hen de mogelijkheid mee te doen, zich te ontwikkelen en te laten zien wie ze zijn,’ verklaart Hans van Balkom, bijzonder hoogleraar Ondersteunde Communicatie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. ‘In Nederland hebben ongeveer 300.000 kinderen en 300.000 volwassenen problemen met spraak. Maar dat wil niet zeggen dat zij niet willen of kunnen communiceren. Ieder mens vindt het belangrijk om erkend en gezien te worden. Daarom heeft iedereen behoefte aan communicatie, ook als spraak niet (meer) mogelijk is. Met ‘Ondersteunde Communicatie’ kom je tegemoet aan deze behoefte.’ 

Hulpmiddelen

Bij Ondersteunde Communicatie kun je gebruikmaken van lichaamstaal en ondersteunende gebaren of van eenvoudige hulpmiddelen, zoals een pictobord en fotoklappers. Ook kun je diverse low-tech en high-tech hulpmiddelen inzetten: van spraakcomputers tot tablets met een grote variëteit aan apps en bedieningsapparatuur, die geschikt zijn voor tekst- en symboolcommunicatie. 

De logopedist kan helpen

‘Logopedisten kunnen kinderen en volwassenen met ernstige taal- en spraakstoornissen behandelen en begeleiden’, vertelt Gerna Scholte, logopedist en taal- en spraakpatholoog bij Response-Able. ‘Logopedisten kunnen een taal-, spraak- en/of communicatieonderzoek afnemen naar het verwerken, begrijpen en uiten van de gesproken of geschreven taal. Ook helpen zij bij het kiezen van passende ondersteunende communicatiemiddelen én trainen zij in het gebruik ervan. Daar betrekken zij alle communicatiepartners nauw bij. Want communiceren doe je nooit in je eentje! Verder kunnen logopedisten oefeningen aanbieden om met behulp van de communicatie-ondersteunende hulpmiddelen het begrijpen, uiten, lezen en/of schrijven te verbeteren.’ 

Meer weten over Ondersteunde Communicatie? Neem eens een kijkje op deze sites:

• www.isaac-nf.nl van de Nederlands-Vlaamse vereniging voor Ondersteunde Communicatie
• www.wegwijzeroc.info over zorg en dienstverlening rond Ondersteunde Communicatie
• www.logopedie.nl over logopedie bij verschillende klachten, waaronder spraakstoornissen